30-09-2019

Mohamad Almarawi kwam op tweeëntwintigjarige leeftijd vanuit Damascus, Syrië naar Nederland. Inmiddels is hij zesentwintig en werkt hij als installatiemonteur bij HeatTransformers. We spraken hem over het maken van een nieuwe start en hoe het is om als bijna afgestudeerd bouwkundige in Damascus ineens weer onderaan de opleidingsladder te staan in Nederland.

Wat verwachtte je van je nieuwe leven in Nederland?
Ik dacht dat ik een comfortabel leven zou leiden, dat ik gewoon door kon gaan met mijn studie zoals ik dat in Syrië had. Ik studeerde daar bouwkunde aan de universiteit. Ik moest nog twee vakken en dan zou ik mijn diploma krijgen. Toen ik naar Nederland kwam, merkte ik dat ik veel concurrentie had; de beste bouwkundigen komen uit Nederland en hebben allemaal aan de TU Delft gestudeerd. Je moet hier echt vechten voor wat je wil, dat had ik niet verwacht. Ik had van tevoren wel de stappen uitgedacht die ik moest nemen, maar ik dacht dat elke stap wat makkelijker zou zijn. Op een gegeven moment moest ik echt opnieuw bedenken wat ik wilde.

En toen ben je op zoek gegaan naar werk. Hoe ging dat?
Het eerste jaar was echt moeilijk. Je moet er helemaal opnieuw achter komen wat je moet doen om werk te vinden. En als ik iets interessants zag, durfde ik vaak niet te bellen of te mailen, omdat ik de taal nog niet goed sprak. Toen ik naar werk in de bouw zocht, werd ik voor verschillende gesprekken uitgenodigd, maar uiteindelijk niet aangenomen vanwege de taalbarrière. Ik kwam tijdens die gesprekken vaak niet goed uit mijn woorden, of ik begreep niet wat er gevraagd werd.

Wat heb je toen gedaan?
Ik ben er alles aan gaan doen om Nederlandse te leren. Vooral het doen van vrijwilligerswerk was echt super. Ik kon op een hele rustige manier de taal leren en al mijn vragen stellen. Ik ging ook vaak naar een taalcafé of naar de kerk, om nieuwe mensen te ontmoeten. Via VluchtelingenWerk ontmoette ik iemand die later een vriend werd. We spraken vaak af in de stad om iets te drinken en later werd ik bij hem thuis uitgenodigd. Hij stelde me ook voor aan zijn vrienden, dus zo heb ik ook meer mensen leren kennen waar ik de taal mee kon oefenen.

Via een vriend hoorde ik op een gegeven moment over een korte opleiding tot installatiemonteur. Ik heb een mail gestuurd en kreeg direct een enthousiaste reactie terug. Ik ging op gesprek en werd toegelaten tot het programma. Dat duurde drie maanden. Ik kreeg theorie, praktijk en de mogelijkheid om mijn VCA te halen. Daarnaast kreeg ik een cursus in communicatie.

Wat hield die cursus in?
Het was een training op hbo-niveau. Er werd vooral veel aandacht besteed aan de manier waarop je moet solliciteren in Nederland en hoe je een sollicitatiegesprek voert met een werkgever. Maar we leerden ook hoe je erachter kunt komen waar je goed in bent.

En waar ben jij goed in?
Plannen! Dat had ik eigenlijk niet verwacht. Ik dacht altijd dat ik vooral met materiaal wilde werken en zelfstandig aan het werk wilde zijn. Maar tijdens de cursus kwam ik erachter dat ik juist graag met mensen werk, dat ik het leuk vind om te plannen en dat ik in de toekomst graag andere mensen zou willen begeleiden. Als projectleider bijvoorbeeld. Ik ontdekte ook meer over mezelf. Ik vertelde bijvoorbeeld dat ik erg eigenwijs ben: als iets niet lukt ga ik net zo lang door tot het wel gaat. Tijdens de cursus zeiden ze dat ik niet eigenwijs ben, maar juist een doorzetter. Dus wat ik als negatief bestempelde, veranderden zij naar iets positiefs. Dat vond ik mooi.

En nu werk je bij HeatTransformers. Hoe ben je daar terecht gekomen?
Nadat ik mijn opleiding afrondde, heb ik mijn cv aangepast en heb ik opnieuw brieven naar installatiebedrijven gestuurd. HeatTransformers nodigde me uit voor een gesprek. Mijn taal was toen nog steeds niet zo goed, iets wat zij ook zeiden tijdens het gesprek. Ik werd gelukkig wel aangenomen. Ik werk nu nog onder begeleiding, maar ik ben bezig met het halen van allerlei certificaten, zodat ik officieel installatiemonteur kan worden. Ik werk nu negen maanden bij HeatTransformers en mijn Nederlands is veel beter geworden. Ik werk vijf dagen per week, dus ik ben echt de hele week Nederlands aan het spreken. En ik oefen veel met collega’s en klanten, dan ga je snel vooruit. Ik heb echt geweldige collega’s. Ze zijn allemaal Nederlands en hebben me echt veel geleerd. Ook over dingen op de werkvloer.

Zoals?
Sommige dingen gaan in Nederland anders dan in Syrië. Daar was ik altijd heel bescheiden op mijn werk. Er wordt in Syrië veel door je baas besloten en je krijgt meestal directe opdrachten. Hier heb je veel meer ruimte om zelf ideeën aan te dragen, maar je hebt ook veel meer eigen verantwoordelijkheid. Dat is wel wennen. Ik moet ook leren om mijn mening te geven. Je moet echt je mond durven opendoen.

Heb je nog meer tips voor nieuwkomers die graag aan het werk willen?
Het allerbelangrijkste is dat je de taal leert, mensen ontmoet en contact maakt. En je moet echt durven spreken, ook al beheers je de taal nog niet perfect. Gewoon doen, dan leer je het pas echt. Het is ook belangrijk dat je flexibel bent. In het begin was mijn houding: ‘Dit ben ik, zo werk ik en zo ben ik nu eenmaal.’ Nu probeer ik me veel meer aan te passen, ook op de werkvloer. Je moet daarnaast flexibel zijn in het vinden van een baan. Kijk niet alleen naar het werk of de opleiding die je in je thuisland deed. Je bent nieuw in Nederland, dus oriënteer je opnieuw. Je kunt namelijk switchen van beroep. Toen ik overstapte van bouwkunde naar installatietechniek, bood dat me ineens veel meer mogelijkheden. Ik zocht ook veel op internet, daar kan je alle informatie vinden die je nodig hebt.

Kijk niet alleen naar het werk of de opleiding die je in je thuisland deed. Je bent nieuw in Nederland, dus oriënteer je opnieuw. Je kunt namelijk switchen van beroep.

Jij bent hoogopgeleid en weet hoe je met internet om moet gaan. Hoe kunnen mensen die bijvoorbeeld analfabeet zijn het aanpakken?
Goede vraag! Een vriend van mij spreekt Arabisch, maar kan niet lezen en schrijven in het Arabisch. Voor hem is het dus heel lastig om uitleg te vinden op internet. Hij heeft daardoor veel minder mogelijkheden dan ik. Het is dus belangrijk dat hij zo snel mogelijk aan het werk kan, zodat hij Nederlands gaat spreken. Dan kunnen mensen hem dingen uitleggen. Op die manier zou hij veel kunnen leren. Ook al is hij analfabeet, hij kan wel heel goed werken.

Wat is jouw toekomstdroom?
Ik wil graag een hbo-diploma halen, het liefst in werktuigbouwkunde. Die opleiding duurt vier jaar. Ik heb me aangemeld bij UAF en sta momenteel op de wachtlijst, maar ik hoop dat ik in februari kan starten. En ondertussen kan ik een 06-nummer bellen of naar een studiekeuzebureau gaan als ik meer informatie nodig heb. Het liefst wil ik werken en studeren combineren en uiteindelijk een eigen project beginnen. Of het werk dat ik nu doe op een hoger niveau uitvoeren, bijvoorbeeld als projectleider. Opstarten in Nederland ging een stuk minder makkelijk dan ik gedacht had, maar één verwachting is wel uitgekomen: als ik het goed doe, dan krijg ik iets goeds terug. En dat is ook wat er is gebeurd.