Platform niewkomers en werk is deel van OpenEmbassy

Petra Naser is journalist, community builder en gebruikt liever het woord “nieuwkomer” dan “vluchteling”.

1/9/2022 door Nadia Schoenzwytt

Petra Naser (38) houdt van woorden. Haar eerste verhaal schreef zij toen ze zeven jaar oud was. Zij studeerde journalism aan de universiteit van Damascus en werd op haar 27ste coördinator van een lokale radio nieuwsroom, waar zij verantwoordelijk was voor maar liefst 50 mensen. Door de oorlog in Syrië vluchtte zij naar Nederland. In september 2021 kwam Petra het OpenEmbassy team versterken als stagiaire bij het Platform Nieuwkomers & Werk.

Petra: “Ik ben opgegroeid in een klein dorp in de omgeving van Damascus. Op school had ik hoge cijfers voor taal en schrijven, ik wist dat ik van woorden mijn carrière zou maken. Mijn vader heeft mij altijd gesteund om te doen wat ik wilde en om mijn eigen pad te vinden. Het was niet vanzelfsprekend voor vrouwen uit mijn dorp om naar Damascus te gaan daar te studeren en daar zelfstandig te wonen. Ik heb jarenlang mijn eigen oorlog moeten vechten. Rust vond ik eindelijk toen ik een baan kreeg als coördinator van een nieuwsroom bij een lokale radio omroep. Het werk daar was heel interessant en ik voelde me op het juiste pad. In die periode dacht ik nog dat ik als journalist iets voor mijn land kon betekenen.”

Ik wilde geen vluchteling worden

“Ik werkte daar twee jaar toen de oorlog uitbrak. Ik dacht, nu is de tijd voor journalisten om iets te doen, de waarheid vertellen. Maar dat ging niet. De situatie verslechterde, mijn optimisme nam af en ik realiseerde me dat journalisten weinig tot niets tegen de politieke macht konden doen. Ik had de keuze tussen werken voor de overheid of vertrekken. Mijn man was al een jaar eerder gevlucht en na een lange tocht via Egypte en Italië, belandde hij in Nederland. In het begin was ik niet zeker of ik hem wilde volgen. Ik wilde geen vluchteling worden. Uiteindelijk besloot ik Syrië te verlaten en kwam ik in 2016 naar Nederland.”

Met een Nederlands diploma zou ik mijn kansen op een baan aanzienlijk verhogen, zei een docent bij de HVU.

Geen baan vinden? Dan maar eerst een Masteropleiding volgen

“Als journalist is het moeilijk om in een taal te werken die niet jouw moedertaal is. Ik solliciteerde bij alle omroepen in Brabant, op zoek naar een stageplek. Ik wilde mijn vaktaal verbeteren en het Nederlandse omroepsysteem leren kennen. Ik werd steeds afgewezen met als hoofdrede dat er geen mensen waren om mij te begeleiden. Een docent bij de Hogeschool van Utrecht, adviseerde mij om een master te doen, met een Nederlands diploma zou ik mijn kansen op een baan aanzienlijk verhogen, zei zij. Ik zocht een opleiding die bij mijn ervaring en mijn ambities paste en ontdekte de Master in Community Development. De studie werd ontworpen voor mensen die sociale werk hebben gestudeerd maar sinds 2019 laten zij ook studenten toe met andere beroepen, zoals leraren en journalisten.”

Een nieuw woord per dag, 365 nieuwe woorden per jaar

“Tijdens mijn intake gesprek voor de masteropleiding moest ik aantonen dat ik in oplossingen denk. De taalkalender die ik een jaar eerder had ontwikkeld kwam toen goed van pas. Het idee achter de kalender was dat als je elke dag een nieuw woord leert dan ken je aan het eind van het jaar 365 nieuwe woorden. Simpel en efficiënt. Vluchtelingenwerk Nederland steunde mijn project en financierde de productie van 500 exemplaren van mijn taalkalender die ze gratis aan nieuwkomers gaven. Een andere eis om tot de masteropleiding toegelaten te worden is Nederlands taalniveau B1, en die had ik nog niet. Met de hulp van mijn taalcoach, lukte het mij om binnen twee maanden het niveau te bereiken en voor het examen te slagen. Toch was het in het begin voor mij niet vanzelfsprekend om colleges in het Nederlands te volgen. De leraren gaven mij toestemming om de lessen op te nemen. Het was keihard werken maar binnen anderhalf jaar rondde ik mijn masteropleiding succesvol af.”

Op zoek naar een baan

“Met mijn diploma op zak ging ik op zoek naar een baan. Gemeente Veldhoven zocht iemand met ervaring in de nieuwe inburgeringswet. Mijn afstudeerproject ging over dit thema. Ik solliciteerde en kreeg als antwoord dat mijn CV prima was maar dat ik ‘geen ervaring’ had. Wie had toen ervaring met de nieuwe wet inburgering? Het maakte eigenlijk niet uit voor welke functie ik solliciteerde, steeds kreeg ik dezelfde reactie: mooi CV, goed diploma maar geen ervaring. Om aan deze eis te voldoen besloot ik om naar een stageplek te zoeken waar ik ervaring kon opdoen. Ik vond OpenEmbassy.”

Nieuwkomer geen vluchteling

“OpenEmbassy gebruikt in haar communicatie het woord ‘nieuwkomer’ in plaats van ‘vluchteling’, dat spreekt mij enorm aan. Tijdens mijn opleiding en in al mijn presentaties deed ik hetzelfde. Het eerste gesprek bij OpenEmbassy was met Sandrine Lafay, programmamanager van het Platform Nieuwkomers en Werk. Ik voelde me meteen op mijn gemak: OpenEmbassy was de juiste plek om mijn master tot uitvoering te brengen. Ik kreeg de flexibiliteit om nieuwe dingen te leren en werd betrokken bij verschillende projecten. De training van klantmanagers over de nieuwe wet inburgering vond ik heel erg leuk. De eerste maand deed ik actieonderzoek en werkte ik ook als community builder. Ik hou zoveel van dit werk! Het lijkt grenzeloos. Er zijn geen richtlijnen of regels. Je gebruikt je eigen persoonlijkheid, creativiteit en ervaring om op een professionele manier oplossingen te vinden. Ik leerde om dichtbij de mensen te komen en genoeg afstand te houden om situaties beter te kunnen aanpakken.”

De weg naar de arbeidsmarkt makkelijker maken

“Bij het Platform Nieuwkomers & Werk kwam ik op een voor mij nog onbekend terrein: contact met werkgevers. Ik vind het heel mooi dat er initiatieven zijn die iets willen doen om de weg van nieuwkomers naar de Nederlandse arbeidsmarkt makkelijker te maken, zodat zij werk vinden die past bij hun ambities en talenten. Ik interviewde Hussein Hajji Abdulsalam, oprichter van Edu4u, een initiatief dat zich inzet voor gelijke kansen in het onderwijs en op de arbeidsmarkt. Hussein kwam als vluchteling naar Nederland, koos zijn eigen weg, overkwam de obstakels die hij tegenkwam en is nu geneeskundestudent aan de VU. Daarnaast begon hij dus met twee medestudenten Edu4u. Hussein heeft zelf ervaring als nieuwkomer in Nederland en helpt nu anderen. Dat vind ik prachtig, dat wil ik ook doen.”

“Hoe neem je, integreer je en verbind je werknemers die nieuw zijn in Nederland aan jouw organisatie?”

Elke dag leer ik iets nieuw

“Elk initiatief is anders en werkt op een andere manier. Wat ik bijzonder vind is dat wij ook aan werkgevers vragen om te leren en om hun systemen en processen soms aan te passen. Hoe neem je, integreer je en verbind je werknemers die nieuw zijn in Nederland aan in jouw organisatie? Zo brengen wij verandering teweeg en kunnen we impact maken. Ik zie mijn bijdrage aan het project in het feit dat ik zelf nieuwkomer ben en vaak weet welke vraagstukken en obstakels nieuwkomers tegenkomen. Zo kunnen wij als team elke situatie vanuit meerdere perspectieven benaderen. Mijn ervaring als journalist is belangrijk om goede interviews te maken en de verhalen op een persoonlijke manier te vertellen.”

De taal blijft mijn grootste uitdaging

“Door de taal heb ik het gevoel dat ik altijd een stap achter loop. Ik heb meer tijd nodig om iets te lezen, te begrijpen en om te schrijven. Om informatie online te vinden moet ik de juiste zoekwoorden gebruiken en zelfs dat kan soms lastig zijn. Gelukkig bij OpenEmbassy is taal helemaal geen obstakel. Hier voel ik me gezien en gehoord, vrij om te zijn wie ik ben.”

Voor de komende periode beschouw ik Nederland als “thuis”

“Ik weet niet of ik de rest van mijn leven in Nederland zal blijven. In het begin voelde ik dat ik hier tijdelijk was. Mijn man wilde bomen en bloemen in de tuin planten en ik zei steeds nee, het hoeft niet want we blijven toch niet lang in Nederland. Nu voelt het anders. Misschien omdat ik ouder ben en omdat er een kind op komst is.* Het woord “thuis” komt steeds vaker in mijn mond als ik praat over het dorp waar wij wonen.”

Een kans om impact te maken

“Na mijn zwangerschapsverlof zal ik (opnieuw) bij gemeenten solliciteren, misschien ook bij VluchtelingenWerk Nederland, als maatschappelijk begeleider. Hoewel deze functie mij niet breed genoeg lijkt en mij geen kans biedt om impact te maken zoals nu bij het Platform nieuwkomers & Werk. Bij OpenEmbassy heb ik actieonderzoek en community building geproefd en het smaakt naar meer.“

*Toen het interview werd opgenomen was Petra in verwachting van haar eerste kind. Inmiddels is zij de moeder van een prachtig gezond meisje.

Dit artikel is gebaseerd op een interview afgenomen door Nadia Schoenzwytt namens het Platform Nieuwkomers & Werk. Het interview maakt deel uit de reeks “meet het team”, waarin de mensen die bij het Platform werken over hun drive en motivatie vertellen. Lees hier meer.